Stil zijn is veiliger dan je mond open trekken. Als je niets zegt in een overleg, weet je immers zeker dat je er niet op wordt afgerekend. Maar als je wél wat zegt, is het onzeker of het goed zal vallen. Toch ben ik groot voorstander van het benoemen van de olifant in de kamer. Sta eens stil, zoom uit, maak een keuze, leg het op tafel en kijk eens wat er dan gebeurt.

We zijn allemaal heel goed opgeleid in het presenteren en verdedigen van ons project, onze inzichten en onze meningen. We hebben echter minder leren luisteren, nieuwsgierig zijn naar een ander. Daardoor komt het nogal eens voor dat gesprekken een hele verkeerde kant op gaan, altijd dezelfde mensen teveel aan het woord zijn of dat mensen zich niet uit durven te spreken. Zo worden goede ideeën niet gehoord en kan er veel ‘gedoe’ ontstaan, waardoor zelfs hele projecten niet meer goed lopen.

Zomaar wat gedachten die de mensen aan tafel kunnen hebben tijdens een overleg tussen opdrachtgever en opdrachtnemer: “Wat doe ik hier eigenlijk, kom ik niet alleen maar halen, heb ik wel een nuttige plek aan tafel?”, “Ik heb me niet heel goed voorbereid, maar laat ik dat maar niet zeggen”, “Als ik mijn twijfels deel, word ik vast gezien als dom of negatief”, “Ik irriteer me enorm aan die persoon en anderen ook, maar het is niet aan mij om er iets van te zeggen”, “Dit gesprek gaat helemaal nergens over”, “Persoon A is wel heel lang aan het woord, ik krijg de kans niet eens”, “Hoe komen we hier ineens terecht, dat is toch het onderwerp helemaal niet?”, “Zo halen we de doelstellingen nooit”.

We zijn gericht op het uitwisselen van informatie, soms is dat inhoudelijke expertise, andere keren gaat het over het proces. Dat is natuurlijk prima, tot het gesprek niet meer de goede kant op gaat, de structuur volledig verloren gaat, of we teveel uitweiden. En nee, dat komt niet alleen in onze sector voor. Dat geldt overal, kijk maar eens in je vriendengroep.

Allereerst: je bent nooit de enige. Als jij iets voelt, opmerkt of hoort, doet een ander dat ook. Veel mensen zien die olifant wel, maar weten niet hoe ze ermee om moeten gaan. Wat kan je doen? De eerste stap is even stil te staan, afstand nemen en uitzoomen. Wat gebeurt er nu eigenlijk? Kijk vervolgens naar jezelf: welke keuzes maak jij? Als iemand iets negatiefs zegt, kan je er negatief op reageren, maar je kan ook even vertragen, contact maken en afpellen waarom die persoon dat zei. Wat speelt er echt? En ja, dat lijkt een beetje op relatietherapie. Het is een vaardigheid die, net als fietsen, aan het begin heel onwennig aanvoelt, maar je je snel eigen zal maken. Leer het als het makkelijk is, want je hebt het nodig als het moeilijk is.

Een opdrachtgever-opdrachtnemer relatie hoeft niet ongelijkwaardig te zijn. Durf te zeggen wat er nodig is, durf het aan te kaarten, stel vragen en: luister. En je zal zien: snellere en efficiëntere vergaderingen, betere relaties en vooral veel meer lol en ontspanning in je werk. Kort gezegd: je kan meer jezelf zijn als je aan het werk bent, je bent niet zo bezig met wat je wel en niet kan zeggen.

Dat is precies wat we elke dag in ons werk zouden willen en wat wij de afgelopen maanden hebben ervaren tijdens de diverse workshops voor departementen van de Lighthouse Club. Door het gesprek eens op een andere manier te voeren, kwamen er verrassende inzichten naar boven. Lijkt zo’n avond je ook wat voor jouw departement? Tot de zomer biedt de Lighthouse Club nog een gemodereerde avond aan voor ieder departement. Neem vooral contact met me op.

Roland Broekhuizen, lid positioneringscommissie, lid departement Utrecht en moderator workshops Goed Gesprek over wat ons verbindt