De situatie rond de Mandelabrug in Zoetermeer bewees een fraai staaltje onnodige paniekzaaierij. Er leek schade te zijn, er werd een berekening gemaakt en direct drastische beslissingen genomen. Inmiddels liggen er brugdelen langs de snelweg. Maar de schade blijkt kleiner dan gedacht, er wordt aan volledig herstel gedacht. Een dure blunder. Moeten we niet meer vertrouwen op onze vakkennis? Zijn de berekeningen niet te sturend geworden?

De beelden van de ingestorte brug in Genua bijna vijf jaar geleden zijn ons allemaal bijgebleven, werkten misschien zelfs mee aan de paniekreactie nu. Aan het einde van vorig jaar kwam ineens, de Nelson Mandelabrug in het nieuws: ‘Mandelabrug over A12 wankelt’. En verderop: ‘De loopbrug is al ruim dertig jaar onveilig, mede omdat er ooit een 1’tje is vergeten in een simpele berekening.’ Niet gek dat de media meegingen met de paniek, want de burgemeester had inmiddels al de beslissing genomen de brug te sluiten, uit angst voor instortingsgevaar. Ik had dat de burgemeester ten zeerste afgeraden; de brug waarschuwt vanzelf als het niet meer gaat. Rustig aan en in de gaten houden, het stort echt niet zomaar in. De brug functioneert al dertig jaar, mét rekenfout.

Laatst nog heb ik een gebouw uitgerekend, ouderwets met de hand, het werd 1100 pagina’s. Ik weet zeker dat op iedere bladzijde een rekenfout zit, maar het totaal klopt. Ik ontwerp iets in gedachten, zet het op papier en ga dan met berekeningen kijken of het klopt. Als ik twintig palen had ingeschat en uit de berekeningen blijkt dat er achttien nodig zijn, haal ik die twee er niet zomaar uit. Ik vertrouw op mezelf. Ga niet zomaar uit van het ergste bij een ‘crisis’, je zou door drastische beslissingen de situatie alleen maar kunnen verergeren. De vergelijking met het complete vertrouwen op de staafdiagrammen en voorspellingen van het OMT tijdens de coronaperiode kan ik niet onderdrukken.

Ik ben praktisch op zee geboren. Ik weet dat ik naar de lucht moet kijken om te weten wat het weer de komende periode gaat worden. En dat ik niet meer dan drie dagen vooruit kan kijken. Ondanks de berekeningen van Weeronline, waar veel mensen hun vakantie volledig op plannen. De modellen zijn te sturend geworden. En vooral politici bouwen bij gebrek aan kennis al hun beslissingen op berekeningen en niet op verdere informatie van experts. De voorschriften helpen een goed gebouw te maken, maar zijn niet het einde van het advies. Berekeningen zijn bedoeld om goede ontwerpen nog eens te bevestigen.

Bij gebrek aan verstand, gaan we vertrouwen op berekeningen. Dat leidt tot angst; politici doen er alles aan om te voorkomen dat de brug onder hun bewind in zal storten. Mijn idee: de brug voldoet niet aan het paradigma dat we hebben gecreëerd. Maar kan het ook zijn dat er iets fout is aan het paradigma? Vertrouw op het ontwerp, vertrouw op de ontwerpers, hun vakkennis, zelfvertrouwen en ja, ook hun berekeningen.

Gebruik je verstand. En als je dat niet hebt: vertrouw op degenen die het wel hebben.

Andries Broersma
Eigenaar ingenieursbureau Broersma, departement Haaglanden